Η προστασία των καλλιεργειών αποτελεί ουσιαστικό μέρος της διασφάλισης καλών αποδόσεων. Ωστόσο, η πρόσφατη εμπειρία έχει δείξει ότι η χρήση ενός ολοκληρωμένου φάσματος τεχνικών προστασίας είναι η πιο αποδοτική προσέγγιση μακροπρόθεσμα.
Αφιερώνοντας λίγο χρόνο στην επανεξέταση της προστασίας των καλλιεργειών σας και αναζητώντας μια ισορροπία μηχανικών, χημικών και βιολογικών ελέγχων ανάλογα με την περιοχή, εντοπίζετε συχνά ευκαιρίες για μείωση του κόστους εργασίας και άλλων εισροών, εξασφαλίζοντας παράλληλα συγκρίσιμες αποδόσεις και βελτιώνοντας τα κέρδη. Θα συμβάλει επίσης στην προστασία των ζωτικών πόρων του εδάφους, του νερού και της άγριας ζωής.
Σε ορισμένες περιπτώσεις είναι δυνατόν να λάβετε επιχορήγηση π.χ. για “τράπεζες σκαθαριών” και διαχείριση των περιθωρίων του αγρού, η οποία θα μειώσει περαιτέρω το κόστος και θα βελτιώσει την αποδοχή του προϊόντος.
Χρησιμοποιήστε έναν σύμβουλο εκμετάλλευσης για να σας βοηθήσει να αναπτύξετε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο φυτοπροστασίας για την εκμετάλλευση.
Πηγή: [4] Προς όφελος των γεωργών και του περιβάλλοντος. Πρακτικός οδηγός- Σόφια, 2008
Οικονομικά οφέλη
– Αποτελεσματικότερη φυτοπροστασία με χαμηλότερο κόστος
– Μειωμένη προσβολή από παράσιτα και ασθένειες
– Διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους
– Καλύτερη αλληλεπίδραση και αμοιβαία φυσική προστασία των καλλιεργειών
– Μειωμένο κόστος φυτοπροστασίας
– Καλύτερη αποδοχή της παραγωγής από τους καταναλωτές
– Καλύτερη εικόνα της γεωργικής εκμετάλλευσης και ευκαιρία για οικονομική στήριξη
Περιβαλλοντικά οφέλη
– Προστασία των υδάτων από τη ρύπανση
– Προστασία της φύσης, του ανθρώπου, των αγροτικών και άγριων ζώων, των επικονιαστών, των εντομοφάγων και των ακαρεοφάγων από τοξικά χημικά
– Διατήρηση της ποικιλότητας των ειδών
– Μειωμένος κίνδυνος ρύπανσης των υδάτων
– Προστασία του εδάφους από τη ρύπανση
– Αύξηση της βιοποικιλότητας
Προβλήματα και ευκαιρίες επίλυσης
Με την προσεκτική στόχευση της χρήσης χημικών ουσιών, την εξασφάλιση ζωηρής ανάπτυξης των καλλιεργειών και τον έλεγχο των ζημιών από έντομα, ασθένειες και ζιζάνια σε αποδεκτά επίπεδα, αντί να προσπαθεί κανείς να τα εξαλείψει εντελώς, μπορεί να επιτευχθεί ένα πιο ισορροπημένο, παραγωγικό σύστημα.
Υπάρχουν τρία βασικά στοιχεία αυτής της στρατηγικής για την προστασία των καλλιεργειών σας. Η πρώτη γραμμή άμυνας είναι η πρόληψη, με τη χρήση τεχνικών όπως η αμειψισπορά, η επιλογή ποικιλίας και τα καλλιεργητικά μέτρα. Η επόμενη περιλαμβάνει την προστασία των καλλιεργειών με την πρόβλεψη, την παρακολούθηση και τον έλεγχο των επιπτώσεων των ζιζανίων, των παρασίτων και των ασθενειών και με την ακριβή στόχευση και εφαρμογή χημικών ουσιών.
Το τρίτο στοιχείο ενθαρρύνει τα αρπακτικά και τα παράσιτα των παρασίτων με την αποκατάσταση ή τη βελτίωση των ενδιαιτημάτων τους.
Ποικιλίες καλλιεργειών, αμειψισπορά και καλλιέργειες
Μια ποικιλόμορφη αμειψισπορά μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις των ζιζανίων, των παρασίτων και των ασθενειών διακόπτοντας τους κύκλους ζωής.
Η τετραετής αμειψισπορά θεωρείται σήμερα από ορισμένους αγρότες ότι είναι πολύ μικρή για την αποτελεσματική μείωση ορισμένων προβλημάτων παρασίτων. Όταν καλλιέργειες όπως η ελαιοκράμβη, οι πατάτες και τα ζαχαρότευτλα αποτελούν μέρος της αμειψισποράς, τα παράσιτα και οι ασθένειες μπορούν να επιβιώσουν στο έδαφος για αρκετά χρόνια.
Οι αγρότες επιλέγουν τώρα ποικιλίες καλλιεργειών με υψηλή φυσική ανθεκτικότητα με βάση την αξιολόγηση του κινδύνου ασθενειών και του ιστορικού καλλιέργειας της εκμετάλλευσης.
Η ανάπτυξη ενός άγουρου σπορείου και ο έλεγχος των ζιζανίων και των εθελοντών μεταξύ των καλλιεργειών μειώνει την ανάγκη για επεμβάσεις εντός της καλλιέργειας και την τράπεζα σπόρων ζιζανίων.
Η όψιμη σπορά θα συμβάλει στη μείωση του ανταγωνισμού των ζιζανίων και της προσβολής από αφίδες, αλλά πρέπει να δοθεί προσοχή για να αποφευχθεί η καταστροφή των βαρέων εδαφών σε ένα υγρό φθινόπωρο και η πρόκληση διάβρωσης του εδάφους, επειδή η καλλιέργεια δεν προλαβαίνει να εδραιωθεί πριν από το χειμώνα.
– Χρησιμοποιήστε αμειψισπορά κατάλληλη για την εκμετάλλευσή σας.
– Συμπεριλάβετε λωρίδες χόρτων (με μίγματα χόρτων), όπου είναι δυνατόν, για να αυξήσετε τη γονιμότητα του εδάφους και να αυξήσετε την ποσότητα της οργανικής ύλης.
– Επιλέξτε ποικιλίες ανθεκτικές στις ασθένειες.
– Χρησιμοποιήστε επίπεδη επιφάνεια εδάφους κατά την κατεργασία του εδάφους για να προκαλέσετε την εμφάνιση ζιζανίων και αυτοσποράς και στη συνέχεια καταστρέψτε τα πριν από τη σπορά της επόμενης καλλιέργειας με ρηχή κατεργασία.
– Σπείρετε τις καλλιέργειες όσο το δυνατόν πιο αργά σε έδαφος που δεν είναι επιρρεπές σε διάβρωση ή συμπίεση για να μειώσετε τον ανταγωνισμό από τα ζιζάνια και τις επιθέσεις των αφίδων.
– Λάβετε υπόψη τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και την πιθανή εξοικονόμηση κόστους κατά την αντικατάσταση των γεωργικών μηχανημάτων, προσπαθώντας να επιλέξετε εκείνα που μπορούν να εκτελέσουν την καλύτερη γεωργική καλλιέργεια.
– Εφαρμόστε το μούλιασμα ως εναλλακτική λύση στα ζιζανιοκτόνα και τα φυτοφάρμακα για τη μείωση των πόρων και της εργασίας και την προστασία του περιβάλλοντος από τη ρύπανση
Πηγή: ΕΛ: [4] Προς όφελος των γεωργών και του περιβάλλοντος. Πρακτικός οδηγός- Σόφια, 2008
Προστασία καλλιεργειών
Οι προσβολές από ζιζάνια και έντομα και οι μολύνσεις των καλλιεργειών από ασθένειες αντιμετωπίζονται συνήθως με εφαρμογές χημικών ουσιών. Ωστόσο, ορισμένοι αγρότες μειώνουν το κόστος μειώνοντας τις εισροές.
Οι χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται όσο το δυνατόν λιγότερο αλλά όσο το δυνατόν περισσότερο με την ποσοτικοποίηση της επίπτωσης ζιζανίων, παρασίτων και ασθενειών και στη συνέχεια με τη σύγκριση με τα κατώτατα όρια επεξεργασίας, ακολουθούμενη από στοχευόμενη χρήση χημικών ουσιών. Αυτό συμβάλλει στην εξισορρόπηση των εισροών για τη βέλτιστη αναλογία απόδοσης/κόστους.
– Παρακολουθείτε τακτικά τις καλλιέργειες για πρώιμα σημάδια προσβολής.
– Προβλέπετε τις εχθρικές επιθέσεις χρησιμοποιώντας τις μετεωρολογικές προβλέψεις και τα δελτία που εκδίδουν οι υπηρεσίες φυτοπροστασίας.
– Καταγράψτε και χαρτογραφήστε τις περιοχές με πιο έντονα ζιζάνια (καθώς και τις περιοχές που έχουν ψεκαστεί), γεγονός που θα σας βοηθήσει να προβλέψετε εγκαίρως τις επιθέσεις.
– Όπου είναι δυνατόν, παρακολουθείτε την ανάπτυξη και την πυκνότητα των εχθρών και των ασθενειών χρησιμοποιώντας παγίδες (φερομόνες κ.λπ.) και διαγνωστικές μεθόδους (εντομολογικός σάκος, ανασκαφές εδάφους). Προχωρήστε σε χημική επεξεργασία μόνο εάν η διαπιστωθείσα πυκνότητα υπερβαίνει τα αναπτυγμένα οικονομικά όρια.
– Αναζητήστε τη σύνδεση μεταξύ της προσβολής από ασθένειες και της επίδρασης των καιρικών παραγόντων.
– Για να επιλέξετε το καταλληλότερο παρασκεύασμα, συμβουλευτείτε έναν ειδικό.
– Βεβαιωθείτε ότι τα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι τα σωστά, εφαρμόζονται στη σωστή δοσολογία και στο σωστό σημείο.
– Προσδιορίστε τις περιοχές και τις ρυθμιστικές ζώνες που δεν ψεκάζονται, λαμβάνοντας υπόψη την εγγύτητα των πηγών νερού, τα προϊόντα που ψεκάζετε και τους κανόνες που χρησιμοποιούνται.
– Βεβαιωθείτε ότι οι καιρικές συνθήκες είναι κατάλληλες για τον ψεκασμό.
– Κατά την προετοιμασία των ψεκαστικών διαλυμάτων, την πλήρωση των ψεκαστήρων και το πλύσιμό τους, προστατεύετε το περιβάλλον και τις πηγές νερού από τη μόλυνση.
Ενθάρρυνση των θηρευτών των εχθρών των καλλιεργειών
Σε μεγάλες αροτραίες εκτάσεις, οι γεωργοί μπορούν να παρέχουν ενδιαιτήματα, όπως λωρίδες χόρτου και φράκτες, ώστε να επιτρέπουν στους θηρευτές των επιβλαβών οργανισμών να μεταναστεύουν εύκολα στην καλλιέργεια και να βοηθούν στον έλεγχο των επιβλαβών οργανισμών.
Τα αυτοφυή ψηλά χόρτα, όπως το Κοκοφοίνικας και το Yorkshire Fog, είναι κατάλληλα για τα σκαθάρια εδάφους (εξ ου και η ονομασία “beetle banks”) και παρέχουν επίσης ιδανικό ενδιαίτημα για μικρά θηλαστικά. Μπορεί να είναι δυνατόν να δημιουργηθούν τέτοιες περιοχές με γρασίδι σε φυσικούς αποστραγγιστικούς αγωγούς, οι οποίοι θα μπορούσαν να μειώσουν τον κίνδυνο διάβρωσης του εδάφους.
Οι λωρίδες γρασιδιού στα περιθώρια των αροτραίων αγρών μπορούν να αυξήσουν το εύρος και τον αριθμό των ωφέλιμων εντόμων, να εμποδίσουν την είσοδο επιθετικών ζιζανίων και να βελτιώσουν την άγρια ζωή στο αγρόκτημα.
Τα ακαλλιέργητα περιθώρια αγρών μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν ως ζώνες προστασίας χωρίς ψεκασμό δίπλα σε υδατορέματα.
Εξετάστε το πλάτος και το ύψος των φυτών που αναπτύσσονται κατά μήκος των ορίων των αγρών για μέγιστη προστασία από τα ρεύματα αέρα που μεταφέρουν ψεκασμούς φυτοφαρμάκων.
– Κατά τη φύτευση λωρίδων χόρτου στις άκρες των αγρών, δημιουργήστε ένα πυκνό χλοοτάπητα από μη επιθετικά αυτοφυή πολυετή χόρτα, όπως η κόκκινη πεσκανδρίτσα (Festuca rubra) και το λιβάδι (Poa pratensis), για να μειώσετε την πρόσβαση των ετήσιων ζιζανίων.
– Φυτέψτε λωρίδες χόρτου πλάτους 1-2 m, που διασχίζουν μεγάλα αρόσιμα χωράφια.
– Δημιουργήστε λωρίδες γύρω από τα χωράφια με τη συμπερίληψη αυτοφυών, πολυετών αγριολούλουδων για την αύξηση των ειδών εντόμων και την παροχή τροφής για τα πουλιά.
– Τοποθετήστε φωλιές (σπιτάκια) και ταΐστρες πουλιών κατά τις κρύες μέρες του χειμώνα και τα ταΐζετε – έτσι θα παραμείνουν στο αγρόκτημά σας και θα είναι οι πρώτοι βοηθοί στην καταπολέμηση των παρασίτων.